Γεια σου, είμαι η Φωτεινή.
Σε βοηθάω να αναπτύξεις την ατομική ή τη μικρή σου επιχείρηση μέσα από εργαλεία και συμβουλές.
Η SDT μας βοηθάει να καταλάβουμε γιατί μπορεί να έχουμε επιτύχει, αλλά ταυτόχρονα να νιώθουμε αποτυχημένες και αποτυχημένοι.
Καθώς ανεβαίνει κανείς τα σκαλιά της επιτυχίας, το βάρος που καλείται να σηκώσει μεταμορφώνεται.
Η πορεία μας προς την επιτυχία στο ελεύθερο επάγγελμα ξεκινά γεμάτη ενέργεια, δημιουργικότητα και εκείνη τη μοναδική αίσθηση εσωτερικής κινητοποίησης που τον κάνει να κυνηγά στόχους, να παίρνει ρίσκα, να επιδιώκει τη διάκριση.
Με το πέρασμα του χρόνου, όμως, καθώς οι αριθμοί μεγαλώνουν, οι απαιτήσεις αυξάνονται και οι ρόλοι γίνονται πιο σύνθετοι, η έννοια της επιχειρηματικής επιτυχίας δεν περιορίζεται μόνο στα εξωτερικά αποτελέσματα: αρχίζει να αντικατοπτρίζεται και σε κάτι βαθύτερο.
Η επιτυχία παύει να είναι μόνο θέμα εσόδων, τζίρων, συνεργασιών ή νέων projects· μετατρέπεται σε μια πιο προσωπική, πιο εσωτερική υπόθεση: στη διαχείριση του χρόνου, της ενέργειας, της αντοχής και —κυρίως— της εσωτερικής ισορροπίας.
Γιατί όσο κι αν τα πάντα φαίνονται σωστά στα νούμερα και στις αναφορές, πίσω από την επιφάνεια συσσωρεύονται μικρές, λεπτές, σχεδόν αθέατες ρωγμές που, αν δεν αναγνωριστούν εγκαίρως, διεκδικούν το κόστος τους — όχι μόνο στην επιχείρηση, αλλά στον ίδιο τον άνθρωπο που την κρατά ζωντανή.
Κάπου εκεί καταλαβαίνουμε ότι πραγματική επιτυχία δεν είναι μόνο τα νούμερα, οι πελάτες ή τα βραβεία.
Πίσω από όλα αυτά κρύβεται ένας άνθρωπος που χρειάζεται να έχει αντοχή, καθαρό μυαλό και δύναμη για να συνεχίσει.
Κι εκεί ακριβώς ξεκινάει το σημαντικό κομμάτι: πώς μπορείς να φροντίζεις τον εαυτό σου όσο αναπτύσσεσαι, ώστε να συντηρήσεις αυτό που έχεις χτίσει και να μην γκρεμιστεί σε ένα burnout. Πως μπορείς να μεγαλώνεις όταν νιώθεις πως ήδη έχεις δώσει τα πάντα;
Πρόσφατά συνάντησα τη Self-Determination Theory. Εκεί βρήκα απαντήσεις για αυτό το θέμα με τρόπο που δεν είχα βρει αλλού.
Η θεωρία αυτή μας βοηθά να δούμε τι χρειάζεται ένας άνθρωπος για να μένει ζωντανός και δυνατός μέσα σε αυτή τη διαδρομή της επιτυχίας του.
Αξίζει να μάθεις περισσότερα αν σκεφτείς ότι τελικά το ζητούμενο δεν είναι μόνο να πετύχεις — είναι να μπορείς να κρατήσεις το αποτέλεσμα χωρίς να φθείρεσαι.
Οι 3 βασικοί πυλώνες της επιτυχίας που αντέχει στον χρόνο
Η θεωρία Self-Determination (SDT), που χρησιμοποιείται συχνά στην ψυχολογία των κινήτρων, μάς θυμίζει κάτι πολύ βασικό:
κάθε άνθρωπος, ό,τι κι αν έχει πετύχει, χρειάζεται τρία πράγματα για να συνεχίσει με έναν υγιή τρόπο και να αντέχει στη διαδρομή του.
Πρώτα απ’ όλα, χρειάζεται να νιώθει ότι έχει επιλογές. Ότι κινεί τη ζωή και τη δουλειά του με δικές του αποφάσεις και δεν παρασύρεται μόνο από εξωτερικές απαιτήσεις ή πιέσεις.
Μετά, χρειάζεται να νιώθει ότι μπορεί. Τόσο γιατί έχει γνώσεις ή δεξιότητες, αλλά και να πιστεύει ότι μπορεί να ανταποκριθεί στις δυσκολίες, ότι έχει τα σωστά εργαλεία και ανθρώπους γύρω του για να πετύχει τους στόχους του.
Τέλος, χρειάζεται να νιώθει ότι συνδέεται με άλλους ανθρώπους. Να ξέρει ότι δεν είναι μόνος, ότι έχει ανθρώπους γύρω του που τον καταλαβαίνουν, τον αναγνωρίζουν, και τον στηρίζουν πραγματικά.
Όταν αυτοί οι τρεις βασικοί πυλώνες αρχίσουν να σπάνε, τότε έρχεται και η φθορά — όχι πάντα εμφανώς, αλλά σίγουρα εσωτερικά.
Στο ελεύθερο επάγγελμα αυτό παρατηρείται ως εξής: Καθώς αναπτύσσεσαι νιώθεις συχνά ότι, παρά τις ικανότητές σου, χρειάζεται να ελέγχεις τα πάντα για να μην καταρρεύσει κάτι.
Έτσι, η αυτοπεποίθηση και το πάθος αρχίζουν να ραγίζουν δίνοντας την ευκαιρία στο άγχος να εισβάλει.
Αντίστοιχα, αν νιώσεις ότι δεν έχεις πραγματικούς ανθρώπους δίπλα σου για να μοιραστείς αυτά που κουβαλάς, η μοναξιά βαραίνει — ακόμα κι αν περιτριγυρίζεσαι από πολύ κόσμο.
Η SDT μας βοηθάει να καταλάβουμε γιατί μπορεί να έχουμε επιτύχει, αλλά ταυτόχρονα να νιώθουμε αποτυχημένες και αποτυχημένοι.
Μας δίνει την εξήγηση που πολλές φορές δεν μπορούμε να δώσουμε στον κόσμο γύρω μας που μας ρωτάει και μας κατηγορεί για αχαριστία όταν τα αποτελέσματα δείχνουν εντυπωσιακά αλλά εμείς μέσα μας νιώθουμε ένα κενό.
Το κενό έχει να κάνει με το ότι κανείς δε μας δίδαξε πως πρέπει να ξεκινήσουμε βάζοντας τα θεμέλια για αυτούς τους τρεις πυλώνες.
Αποδεικνύεται λοιπόν πως αν αυτοί δεν καλλιεργηθούν και δεν ενισχυθούν, το ρίσκο να σπάσουμε εσωτερικά μεγαλώνει συνεχώς.
Η επιτυχία δεν είναι μόνο αυτά που βλέπουν οι άλλοι. Έχει και θεμέλια. Και αυτά χρειάζονται φροντίδα, σκέψη και, πολλές φορές, χτίσιμο ξανά από την αρχή.
Τι μπορούμε να κάνουμε όταν νιώθουμε ότι έχουμε φτάσει στα όριά μας
Για να διαβάζεις αυτό το άρθρο ίσως νιώθεις ότι έχεις φτάσει ήδη σε εκείνο το σημείο όπου η επιτυχία σου μοιάζει να σου έχει κοστίσει περισσότερα απ’ όσα περίμενες. Τότε ήρθε η ώρα να σταθείς για λίγο και να ξαναδείς το τοπίο γύρω σου.
Η θεωρία Self-Determination μάς δίνει μερικά σημαντικά σημεία για να καταλάβουμε τι μπορούμε να φροντίσουμε, ώστε να ξαναβρούμε δύναμη και ισορροπία.
✅ Ξαναδώσε στον εαυτό σου την αίσθηση επιλογής
Πού έχεις αφήσει τις αποφάσεις να σε παρασύρουν χωρίς να το θες πραγματικά;
Ποιες επιλογές είναι πράγματι δικές σου και ποιες γίνονται μόνο από συνήθεια ή πίεση;
Όσο μπορείς, ξεκαθάρισε μικρά και μεγάλα σημεία μέσα στη μέρα σου όπου μπορείς να πεις: «αυτό το κάνω γιατί το επιλέγω».
Η αυτονομία δεν χρειάζεται να φανεί πρώτα στα μεγάλα στρατηγικά σχέδια· ξεκινά από τις μικρές καθημερινές κινήσεις.
✅ Από τον έλεγχο και τον συγκεντρωτισμό στην εξέλιξη και τη συνεργασία
Όσο πιο πολύ νιώθουμε κούραση και απογοήτευση από εμπειρίες του παρελθόντος, τόσο πιο πολύ μαζεύουμε τα πάντα πάνω μας για να τα ελέγξουμε.
Αυτό, αντί να μας δυναμώνει, μάς στραγγίζει.
Αξιολόγησε ξανά ποιες δεξιότητες χρειάζεσαι να δυναμώσεις (για παράδειγμα, μάθε να αναθέτεις πιο αποτελεσματικά) και σε ποια συστήματα ή εργαλεία μπορείς να επενδύσεις για να νιώσεις ότι έχεις στήριξη, όχι ότι τα κάνεις όλα μόνος σου.
✅ Επανενεργοποίησε τη σύνδεση με τους ανθρώπους γύρω σου
Η αίσθηση σύνδεσης δεν έρχεται απλώς επειδή υπάρχουν άνθρωποι γύρω σου.
Δεν αρκεί να έχεις συνεργάτες, φίλους ή οικογένεια μόνο σαν “παρουσίες”.
Η πραγματική σύνδεση χτίζεται όταν υπάρχει πρόθεση:
όταν μιλάς αληθινά, όταν ακούς τον άλλον, όταν δίνεις χώρο στις σχέσεις σου πέρα από τα τυπικά και τα επιφανειακά.
Χτίζεται όταν αποφασίζεις να μοιραστείς, να ζητήσεις στήριξη, να πεις τι σε απασχολεί.
Η παρουσία από μόνη της δεν φτάνει· αυτό που μετράει είναι το πώς επιλέγεις να είσαι παρών στις σχέσεις σου.
Για εσένα που η επιτυχία που κυνηγάνε όλοι ήταν δεδομένη
Όσα έχεις κάνει έως τώρα είναι σημαντικά και καθόλου αμελητέα. Γνωρίζω όμως ότι δεν είναι αρκετά, κι ας έχεις φτάσει στο σημείο που ντρέπεσαι να το παραδεχτείς. Εγώ ξέρω ότι όσο περισσότερο ανεβαίνεις, τόσο πιο σύνθετες γίνονται οι απαιτήσεις, οι ευθύνες και οι σκέψεις που κουβαλάς μέσα σου.
Η αλήθεια είναι πως κανείς δεν σε προετοιμάζει για το πώς να φροντίζεις τον εαυτό σου καθώς μεγαλώνει η επιχείρησή σου, καθώς αυξάνονται οι υποχρεώσεις και τα νούμερα.
Γι’ αυτό αξίζει να θυμάσαι: η επιτυχία δεν είναι μόνο όσα κατάφερες. Είναι το δικαίωμα σου να τα έχεις όλα αυτά και να νιώθεις ηρεμία, χαρά και ασφάλεια.
Αν βλέπεις τον εαυτό σου σε όσα διάβασες εδώ, αν αναγνωρίζεις αυτές τις μικρές αλλά σημαντικές ρωγμές που έχουν αρχίσει να εμφανίζονται, τότε ίσως είναι η στιγμή να σταματήσεις λίγο.
Να αναρωτηθείς: πού βρίσκομαι τώρα; Πώς μπορώ να ξαναχτίσω την ισορροπία μου;
Η αλλαγή δεν χρειάζεται να γίνει από τη μια μέρα στην άλλη. Αλλά ξεκινά πάντα από τη στιγμή που επιτρέπεις στον εαυτό σου να τη σκεφτεί.
Και αυτή η σκέψη μπορεί να είναι το πιο σημαντικό δώρο που θα κάνεις στον εαυτό σου σήμερα.